HAYAT MI PAHALI? İNSANLIK MI?

Dünya, büyük bir pazar yeri gibidir. Her şeyin bir fiyatı var: Ekmek, kira, lüks arabalar ve hatta bazen nefes aldığımız hava bile. Bu maddi değerler sisteminde, sürekli şu soru zihnimizde yankılanır: "Hayat mı pahalı, yoksa insanlık mı?" Bu soru, sadece ekonomik bir analiz değil, aynı zamanda etik ve varoluşsal bir sorgulamadır.

​Gündelik yaşamda karşılaştığımız ekonomik gerçeklik, "hayatın pahalılığı" tezini güçlendirir. Barınma, beslenme ve eğitim gibi temel ihtiyaçların karşılanmasındaki zorluklar, yaşam mücadelesini sürekli bir maliyet hesabı haline getirir. Gittikçe artan enflasyon ve gelir eşitsizliği, birçok insan için "yaşamak" eylemini başlı başına lüks bir harcama kategorisine sokmuştur. Bu bağlamda, maddi hayatın maliyeti gözle görülür bir şekilde yüksektir.

​Ancak meselenin bir de diğer yüzü var: İnsanlığın maliyeti.

​İnsanlık dediğimiz kavram; empati, merhamet, adalet, dürüstlük ve onur gibi soyut değerlerin toplamıdır. Bu değerler, parayla ölçülemez, ancak bu değerlerden feragat etmenin bedeli, genellikle maddi kayıplardan çok daha ağırdır.

​Tarih boyunca ve günümüzde şahit olduğumuz krizlerde, insanlığın kolayca "satın alınabildiği" ya da "gözden çıkarılabildiği" acı gerçekler ortaya çıkar. Bir menfaat uğruna adaletten vazgeçmek, kişisel kazanç için başkasının hakkını gasp etmek veya bir çıkar için dürüstlüğü bir kenara bırakmak... Bunların her biri, küçük bir maddi veya kişisel kazanç karşılığında insanlık değerini ucuza satmak anlamına gelir.

​Bu durum, insani değerlerin görünmez bir "fiyat etiketi" taşıdığını düşündürür. Bir savaşta ya da ekonomik krizde, bir hayat kurtarmak için harcanan çaba, bir vicdanın temiz kalması için ödenen bedel ya da sırf doğruyu söylemek adına katlanılan kayıp... İşte asıl pahalı olan budur. Çünkü para kaybedilince geri kazanılabilir; ancak kaybedilen itibar, yitirilen güven ve aşınan vicdan, telafisi en zor kayıplardır.

​Sonuç olarak, "Hayat mı pahalı, insanlık mı?" sorusunun cevabı, hangi pencereden baktığımıza bağlıdır. Maddi anlamda yaşamsal ihtiyaçların maliyeti yüksektir. Ancak asıl trajik olan, bu maddi zorlukların, insanları kendi insani değerlerinden taviz vermeye zorlamasıdır.

​Asıl pahalı olan, bir vicdanın huzurudur. Asıl maliyetli olan, tüm baskılara rağmen doğruyu savunacak cesareti gösterebilmektir. Bu nedenle, belki de asıl pahalı olan, parayla satın alınamayan, ama en kolay harcanan değerimiz olan insanlığımızdır. Ve onu korumak, yeryüzündeki en zor ve en değerli yatırımdır.